Κατά το α΄ ήμισυ του 14ου αιώνα η μυστική – ασκητική διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά βρήκε πλατιά απήχηση στα βυζαντινά μοναστήρια της Θράκης. Με επίκεντρο το Κάστρο του Διδυμοτείχου η οροσειρά της Ροδόπης εξελίχθηκε σε σημαντικό ησυχαστικό κέντρο, που πεισματικά παρέμεινε πιστό στην Ορθοδοξία. Ο μοναχικός κόσμος του Διδυμοτείχου, ευρισκόμενος υπό την προστασία του Αυτοκράτορος Ιωάννου του ΣΤ΄ του Κατακουζηνού (1341-1354) και επηρεασμένος από την θεολογική σκέψη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά αντέδρασε έντονα στην αιρετική διδασκαλία του Βαρλαάμ και των ομοφρόνων του και συνέβαλαν στην οριστική καταδίκη τους από την Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως το 1351. Για τους αγώνες τους υπέρ της Ορθοδοξίας μνημονεύονται επίσης ο Επίσκοπος του Διδυμοτείχου Ιλαρίων και ο Ηγούμενος της εν Διδυμοτείχω Μονής του Σωτήρος Παντοκράτορος Γαβριήλ, μαθητές αμφότεροι του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.
Προς τούτο, η τοπική Εκκλησία τιμώντας την μνήμη του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και των λοιπών υπερασπιστών της Πίστεως, ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνού, προσέφερε την Ευχαριστία στον Ιερό Ενοριακό Ναό του Σωτήρος Χριστού (1846), στο Κάστρο του Διδυμοτείχου, την Β΄ Κυριακή των Νηστειών.
Παρέστησαν ο Βουλευτής Έβρου Αναστάσιος Δημοσχάκης, ο Δήμαρχος Διδυμοτείχου Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου και αντιπροσωπεία σπουδαστών της Σχολής Δοκίμων αστυφυλάκων υπό την Διοικητή της Σχολής Αναστασία Πουρναρά.
Ο Σεβασμιώτατος αναφερόμενος στον τιμώμενο άγιο και την θεολογική διδασκαλία του, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Ἕναν γίγαντα τῆς ὀρθόδοξης πνευματικῆς ζωῆς καί ἀγωνιστικότητας τιμᾶ σήμερα ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, ἀγαπητοί. Κατά τή σημερινή δευτέρα Κυριακή τῶν Νηστειῶν προβάλλει τόν θεόπτη ἀσκητή, τόν κήρυκα τῆς Χάριτος καί τοῦ Φωτός, τόν Ἱεράρχη τῆς Θεσσαλονίκης, τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, τόν φιλόσοφο νοῦ καί λελαμπρυσμένο ἀπό τήν ἄκτιστη Χάρη τοῦ Θεοῦ, πού στά δύσκολα χρόνια τῆς τελευταίας ἀναλαμπῆς τῆς βυζαντινῆς Ρωμιοσύνης ἀντέταξε τό λόγο του στή διαβρωμένη δυτική σκέψη καί ἔδειξε μέ τό βίωμά του πώς ὁ Θεός ἑνώνεται μαζί μας ὄχι μέ τή λογική ἀλλά μέ τήν ἔμπρακτη πνευματική ζωή…
»Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς μᾶς δίδαξε πώς δέν εἶναι ἀρκετό στήν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ νά ἀρκούμεθα στήν λογική μας. Μέσα ἀπό τή δική του ἀσκητική ἀγωνιστικότητα καί μέσα ἀπό τήν πλούσια ἐσωτερική πνευματική του καρποφορία μᾶς ἀπέδειξε ὅτι ὁ Θεός προσεγγίζεται ὡς σχέση καρδιᾶς καί ὄχι ὡς γνώση καί κατανόηση. Γιά νά κτιστεῖ αὐτή ἡ σχέση μέ τό Θεό εἶναι ἀπαραίτητο νά ὑπάρχει καθημερινά ἡ ἐνδόμυχη ἐπιθυμία ἐναρμόνισης μας μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ· νά ὑπάρχει ἡ ἀδιάκοπη ζωντανή ἐπικοινωνία μέ τό Θεό διά τῆς προσευχῆς· νά ὑπάρχει, τέλος, ἡ ἀληθινή μυστηριακή ζωή, διότι δέν γίνεται νά προσεγγίσει ὁ ἄνθρωπος τόν Θεό χωρίς τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας.
»Κατά τόν μέγιστο ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ ὁ Κύριος προσεγγίζεται βιωματικά καί ὄχι φιλοσοφικά, καρδιακά καί ὄχι νοησιαρχικά. Τό Χριστό Τόν αἰσθάνονται ἀκόμη καί οἱ ἀγράμματοι, ἐπειδή Τόν ἀγαποῦν ἄνευ ὁρίων, ἐνῶ μπορεῖ νά Τόν χάσουν οἱ φιλόσοφοι, ἐπειδή ἀφήνουν τούς λογισμούς τῆς στείρας λογικῆς, πού ἀνεβαίνουν στήν καρδιά τους, νά δηλητηριάσουν τή σχέση τους μέ τόν Κύριο. Ἔτσι Τόν ἔχασαν οἱ Γραμματεῖς τῆς Καπερναούμ.
»Ἡ προσέγγιση τοῦ Θεοῦ μέ τήν λογική, χωρίς καρδιά, δημιουργεῖ μία ἐγκυκλοπαιδική γνώση, πού εἶναι χρήσιμη γιά τά σπουδαστήρια ἀλλά ἄχρηστη γιά τή ζωή. Ὁ τιμώμενος σήμερα Ἱεράρχης τῆς Θεσσαλονίκης Γρηγόριος μᾶς ἔδειξε πώς, ὅσα καί ἄν γνωρίζουμε γιά τό Χριστό, ἐάν δέν μιλήσει ἡ καρδιά μας μαζί Του, σέ τίποτε δέν μᾶς ὠφελοῦν. Ἐάν ἀντιθέτως συγχρονισθοῦν οἱ καρδιές μας μέ τούς κτύπους τῆς καρδιᾶς τοῦ Κυρίου, ἀκόμη καί ἄν δέν ξέρουμε τίποτε ἄλλο γιά Αὐτόν, γνωρίζουμε βιωματικά τά περί Αὐτοῦ, διότι ὁ Χριστός δέν εἶναι θεωρία ἀλλά εἶναι ἐμπειρία».
Το εσπέρας της αυτής ημέρας ο Σεβασμιώτατος χοροστάτησε στον Κατανυκτικό Εσπερινό στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Γεωργίου Σουφλίου. Για την διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, που θωράκισε την διδασκαλία των Οικουμενικών Συνόδων, προσκεκλημένος του Σεβασμιωτάτου, μίλησε ο Αρχιμανδρίτης Χριστόδουλος Καραθανάσης, κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Αλεξανδρουπόλεως.
